Kortverhaal deur Witleeu
HOOFSTUK EEN.
Die maan loer spookagtig oor die donker rug van die lang uitgestrekte bergreeks. Spookagtige vlieswolke skuifel voor die strale in en verander die amper verlate vlakte in ‘n doolhof van abstrakte skadus. Die ysige windjie klief deur die kranse, huil om die rotswande en jaag dan bergaf die tolbosse deur die gronbedekkings tot doer anderkant teen die populierbos se rand vas - waar hulle opgehoop wriemel soos ‘n klomp verskrikte diere. Bo in die toppe van die reuse ritsel die blare as die snerpende boodskapper sy tyding met ‘n hol klank tussen die stamme deur verkondig. Ver oor die stikgiet nag weerklink die treurige geroep van‘n eensame jakkals as hy sy maat uitnooi vir die jag. Krieke vertel hier en daar hul verhale van hul kortstondige bestaan. Die nag is verder onheilspellend en stil.
Teen die hang van die donker berg is die meeste van die psigiatriese inrigting se ligte al gedoof. Die 10-uur aandklok reel word streng nagekom, en geen pasiente word toegelaat om na die spertyd uit hul kamers te wees nie, behalwe wanneer verlof toegestaan word om ablusie geriewe te gebruik. Op ‘n koue nag soos hierdie het geen siel in elk geval die lus om hul voete op die yskoue betonvloer te plaas nie. Die stil siloeette op die lang rye beddens in die grootsaal vertel vir Sandra Pretorius sy kan haar solank regmaak vir ‘n rustige nagskof. As saalsuster het sy al haar take uitgerig na oorname vanaf die dagskof. Al wat nog voorle, is ou Mnr. Korf se anti-depresante wat hy om 01h00 moet kry. Sy voltooi haar inskrywing in die medisyneboek-en plaas dan twee tablette in die plastiese houertjie voor haar. Die ronde muur horlosie voor haar teen die lysie tik-tik sy minuutwyser na twintig oor elf. Alles in haar saal is grafstil- net die nou en dan se gehoes van tannie Roux versteur die stilte.
Sandra staan op en skuif haar stoel agteruit. Die pote skuur met ‘n knarsgeluid oor die houtvloer in haar kantoor. Sy loop uit die kantoor met die gang af na die kombuis om vir haar ‘n koppie koffie te gaan aanslaan as verweer teen die ysigheid. Sy trek haar ligte werkstrui stywer om haar bolyf as sy deur die donker gang haar pad vind na die vertrek wat heel agter in die saal oorkant haar eie gelee is. Sy moet die sementgang kruis wat vanaf die teater tussen die sale deurloop. Sandra verwens die hospitaal owerheid dat hulle nog nie gereageer het op haar klagte oor die ligte nie. Dit is pikdonker in die ander saal- en net die flou straatlig maak ‘n onderskeid tussen die geboue en totale donkerte. Haar skoene dreun swaar oor die plankvloer wat lei na die sementvloer in die volgende saal. ‘n Rilling trek deur haar ruggraat as sy die ander saal betree. Die rye beddens is doodstil en spookagtig vandat hulle die pasiente geskuif het na saal 13 verder op in die hospitaal. Haar saal is die enigste wat nog oop is in die ou vleul.
Sy haas haar deur die saal tot by die kombuisie en soek – soek met haar hand na die skakelaar van die kombuislig. Sy kry hom uiteindelik en was net in die proses om die skakelaar aan te sit- toe sy skielik die greep van ‘n yskoue hand om haar pols voel. Vir 'n moment verstar sy in haar spore. Haar verstand weier om te snap dat iets haar werklik beethet. Dan ontwaak sy uit haar stupor. Sy begin ruk met al haar mag, maar die krag van die ander was eenvoudig te veel. Sandra uiter ‘n gil en vlieg kort-om om die hasepad te kies- dan gryp ‘n hand haar om haar mond en smoor haar kreet. Met al haar krag tot haar beskikking beur sy vorentoe in ‘n poging om die houvas te breek- maar die hand klem net stywer. Die volgende oomblik ontplof alles voor haar oe as sy ‘n ontsettende pyn deur haar rug voel klief. Naarheid oorweldig haar en sy voel lighoofdig. Sy voel hoe ‘n voorwerp in haar rug verder ingestamp word, en weer, en weer- totdat alles om haar begin draai en sy verswelg word deur ‘n donker kombers van bewusteloosheid. Met ‘n sagte plofgeluid syg sy op die grond neer. Om haar liggaam wat floutjies spasties ruk, is die bloedplas besig om ‘n groot poel te vorm- en stadig haar te dreineer van haar lewensvog. Bo haar buk ‘n groot donker gestalte af , ruk die groot lem uit haar lewenslose liggaam, en vee dan die taai kombuismes skoon teen haar uniform. ‘n Sadistiese grynslag ontplooi oor sy mond hoeke. Nommer drie vir vanaand. Hy voel die satisfaksie in hom opwel as hy besef hy het die mag oor lewe en dood solank hy onopgemerk sy wraaktog kan voortsit in die duisternis. Die gedagte maak hom voel hy is in beheer. Hy neem sy wraak teen hierdie sondige verwronge wereld wat hom in hierdie malhuis geplaas het. Hulle kon hom net nie uitlos nie- daar waar hy op sy eie in sy oorlede ma se huis gewoon het nie. Hulle moes aanhoudend hom teister, hom spot oor sy hoepelbeen, met hom lol. Hy wou net rus en vrede gehad het- hulle moes hom net uitlos, maar nee- toe kom hammer daardie ander vuilgoed mos daardie dag aan sy deur. Hy het vir hom gese hy moet loop- maar toe stamp die swernoot sy deur oop en kom skreeu op hom dat hy mal is. Dit is nie sy skuld dat hy sy humeur verloor het nie. Die vent het gekry wat hy gesoek het. As hulle nie sy lyk in die kloof gekry het nie- sou alles nog goed gewees het- maar toe sleep hulle hom tronk toe- slaan hom en skop hom- en nou gooi hulle hom hier in! Hy sal wraak neem vannag- en almal wat hom gespot het, uitwis. Hy sal hierdie goddelose mense hier vannag ook gee wat hulle toekom.
Hy sluit sy oe- haal diep asem- en sy verwronge gedagte dwaal na die lykshuis teen die grensdraad waar die twee portiere en verpleegster besig is om die otopsie tafels skoon te maak. Hulle gelag bereik sy ore. ‘n Goeie idée- ook hulle sal moet betaal vir hulle aandeel aan die sonde. Die gelag deurpriem sy verstand- maak hom rasend. Hy druk sy ore toe om dit nie te hoor nie- gaan sit op sy hurke en begin onbedaarlik te huil. Vir ‘n ruk sit hy so- wiegend – kopskuddend- dan skielik, asof hy uit ‘n diep beswyming wakker word, spring hy regop. Hy hoor die hospitaal se nood alarm afgaan. So- dan het die gespuis die ander sondaars wat geboet het ontdek. Hy besef hy sal moet moet uit- uit die plek wat hom doodsmoor- uit om die ander ook te laat boet-maar eers moet hy met die ander wat vir hom lag ook afreken! Met vinnige afgemete tree loop hy die saal uit en kies koers na die lykshuis toe om sy vergeldingstog te gaan af rond, dan sal hy uitbreek en die ander gaan laat boet wat hom gehoon het. Hy moet sy taak voltooi. Die stemme in sy verstand por hom aan....hy moet....hy moet...
Langs die hoofpad tussen Hannover en Colesberg sit konstabel Johan De Swardt en tuur oor die vlakte.Hy is moeg.Hy moes gister sy skoonma help trek. Teen vyf uur was hulle nog nie klaar nie- en hy moes inderhaas alles net so los en gaan klaarmaak vir sy nagskof. Patrolliediens. Konstabel De Swardt was nie een vir die soort diens nie. Alleen moes hy die pad tussen Beaufort-Wes en Hanover patrolleer- waarom weet nugter. Nooit het iets ooit gebeur nie. Hy het al dit ‘n roetine gemaak om tot hier by die stasietjie op Hanover te ry- by die klein winkel iets te eet te koop- en dan maar net hier langs die pad te stop en ‘n uiltjie te knip. Nog nooit het hy eintlik nodig gehad om uit te klim nie- selde kom hier ooit ‘n voertuig verby- net die groot vragmotors wat nou en dan die sesuur spertyd verontagsaam, maar hy het ook al geleer om hulle hul gang te laat gaan. Net as een te gevaarlik defektief is, sal hy hom aftrek. Dit is al die 4de Februarie 1960- en hy wonder wat die res van die jaar gaan inhou. Soos dit nou gaan- seker maar die ene eentonigheid vir die res van die jaar. Hy sou eerder in Kaapstad of die een of ander groot sentrum wou wees waar daar darem aksie is, maar nee- Pretoria het hom hier in die vlaktes kom plak! Vier jaar- vier jaar sit hy al aansoek vir ‘n oorplasing in- en vier jaar lank kry hy dieselfde antwoord. Hy skud sy kop en slurp aan sy fles warm sop toe sy radio skielik sy kode roep. Hy gryp die mikrofoon en antwoord. Uiteindelik iets om hom uit sy lomerigheid te help! Die operateur- sy sersant- klink uit asem as die hom beveel om dadelik na die inrigting vir versteurdes sowat tien kilometer agter hom te gaan- daar is mense glo vermoor- en ‘n gevaarlike versteurde het ontsnap. Verdere besonderhede sal volg- en hulp sal gestuur word.
Konstabel De Swardt plak die fles se deksel op. Hy voel die tinteling deur sy are gaan- uiteindelik aksie. Met ingehoude asem skakel hy die Chevvy 2 aan en klap die sirene en blou lig aan- nugter weet hoekom, want die pad lyk soos ‘n begraafplaas. Met tollende wiele maak hy ‘n u-draai en skiet weg terug vanwaar hy gekom het. Gedagtes maal deur sy kop. “Moord-hier? Wie sal nou in so ‘n plat kaal wereld moord wil pleeg?” Hy bepeins die gedagte oor en oor totdat hy die afdraai na die inrigting vat. Met sleepende wiele kom hy uit eindelik voor die hoof ingang van die hospitaal tot stilstand. Mense krioel en maal voor die ingang- en bestorm sy motor toe hulle hom sien. Vinnig spring hy uit en word byna onderstebo geloop deur die hoof matrone- suster Bekker. “ Konstabel…konstabel…ag Vader…help…jy moet kom kyk…so baie lyke..bloed..asseblief….ag Vader..kom gou..” begin sy histeries gil en sleep-loop met hom die trappe uit. Hy spring die trappe drie-drie uit agter die groot vrou aan en draf saam met haar die gang af tot by die ingang van ‘n saal. Daar gekom-stop sy skielik en gaan onbedaarlik aan die huil. “ Ek…ek dink u moet liewer self gaan kyk…ag Vader…sy was so jonk…daar is meer af ondertoe.” Konstabel De Swardt gaan die kantoor binne. Die gesig wat hom begroet laat hom yskoud. Selfs die gehardste polisiemanne sal hier teruggedeins het. Op die vloer, op haar rug- le ‘n jong verpleegster in ‘n plas bloed- haar keel morsaf gesny. Haar oe staar glasig na die dak- niks siende en leeg. Bloedspatsels sit teen die mure vas en hy voel die taaiheid onder sy skoensole. Dat sy buite enige mediese hulp is, kan hy alte goed sien. Hy vlieg om en nael na die volgende vertrek wat die suster hom uitwys, en die volgende-en die volgende. Orals lyk dit dieselfde- ‘n slagting wat hy in sy wreedste nagmerrie nie kon beskryf nie. Hy draai na die suster.” Hoe…wie…wat het hier gebeur?” stotter hy. Die ou matrone wag tot sy haar asem terugkry:” Een van ons pasiente- Robert Guillaume. Hy was van moord op Laingsburg aangekla- en hiernatoe gestuur vir evaluasie. Hy het mal geraak en toe dit gedoen- en toe ontsnap” stotter sy deur die trane. Konstabel De Swart staar in ongeloof na haar.” Een man..net een?” Sy skyd haar kop erkennend.” U moet sy grootte sien meneer…hy sal nie by daardie deur inkom nie…die arme kinders het nie ‘n kans gehad nie…hy is ‘n monster” snik sy. Konstabel De Swardt laat nie op hom wag nie. Soos blits vlieg hy om en laat spaander na sy patrolliemotor om versterkings te ontbied vir ‘n uitgebreide soektog.
OOFSTUK DRIE
Die trein rammel verby op sy lang tog na Kroonstad toe. Die treindrywer op die voetplaat in die voorste lokomotief trek sy toeter vir die eensame voertuig wat knus weggesteek staan langs die spore. Hy ken al die omgewing- en weet dit is weer ‘n jong paartjie wat opsit en privaatheid kom opsoek het hier by die spore. Hoe lank al ry hy hierdie roete. Elke tweede nag as hy hier verbykom, staan daar ‘n ander voertuig-soms twee of drie. Hy dink kopskuddend aan sy jong dae…hoe hy ook maar die dinge so skelm-skelm moes doen met sy Alberta….dit was nog in die vroeer jare…..doer in Leeu Gamka se wereld. Hy peins nog vir so ‘n ruk oor die heengaan van sy ou eggenote- en konsentreer dan op sy volgende sinjaal wat rooi vir hom daar ver in die donkerte wink.
Elmarie Steyn skuif haar meer behaaglik reg sodat sy gemakliker is in die passasier sitplek. Sy en haar verloofde- Chris Opperman- gaan al drie jaar uit. ‘n Mens sou dink haar ouers sou teen die tyd al gewoond geraak het aan hulle verhouding- maar haar pa bly nog streng gekant teen ‘n gevryery in die openbaar. Chris studeer as posmeester in Paarl-en sy sien hom net naweke. Die enigste plek waar hulle kan privaat wees, is hier by die vryershoek langs die treinspoor. Soms is hier ander jonges ook- maar hulle jongklomp het ‘n ongeskrewe reel- sien niks-en se niks, dan is daar niks. Sy geniet sy aandag, en gooi haar kop agteroor as hy haar saggies in die nek soen. Sy wil graag haar alles vir hom gee, maar nugtere denke keer haar keer op keer. Hy moet eers af studeer. Sy self is nog op skool in Wochester. Sy moet nog een jaar voltooi- dan is sy op haar eie. Sy laat hom toe om haar te vertroetel, te soen- en sy liefde uit te stort. Dit is net na sewe- en die aand is nog jonk. Hy stop skielik en kyk na haar.” Marie..ek bemin jou my engel..en as ek eendag kwalifiseer- wil ek graag he jy moet my vrou word” fluister hy. Sy streel sy hare.” Kom ons wag eers tot dan…nou is veels te vroeg…ek sal vir jou wag” koer sy bemoedigend. Hy glimlag en gee haar ‘n piksoentjie. “ Terwyl jy wag, gaan ek gou antwoord gee aan die roepstem van die natuur” terg hy en maak sy deur oop. “ Maak toe jou oe- ek gaan sommer agter die boom staan” skerts hy en klim uit. Draf-draf sit hy af na die ou Wilgerboom langs die motor. Sy glimlag en skud net haar kop.” Mans sal kinders bly” dink sy by haarself en le agteroor en sluit haar oe.
Elmarie weet nie hoe lank sy gewag het nie, maar toe sy die takke van die ou boom hoor skuur teen die voertuig se dak- besef sy Chris bly taamlik lank weg. Sy reken dat die natuur miskien ‘n ander roepstem gebruik het- en die arme Chris sit in ‘n penarie. Sy giggel hardop en le weer agteroor. Sy wou net weer indut toe sy met ‘n ruk regop spring toe ‘n helder lig so tien tree langs haar skielik die wereld om haar verlig en ‘n stem oor ‘n eter haar roep. Haastig en verward draai sy die ruit af. Duidelik kan sy nou die polisie uniforms in die skerp ligte van hulle voertuie en hul spreilampe sien. “Dame…luister asseblief…doen net wat ons jou se…moet niks skielik doen nie. Klim uit die voertuig en kom stadig na ons toe gestap.Moenie terugdraai of tyd mors nie- kom asseblief dadelik hierheen!”beveel die stem. Elmarie is uit die veld geslaan. Waar is Chris? Sy begin bewe en klim uit die motor. Asof in ‘n droom loop sy in die polisiemanne se rigting. Sy sien hulle kyk verby haar- en tot haar skok het almal hulle wapens gerig op iets agter haar! Toe sy by die groep geregs dienaars kom, swaai sy om en staar na waar hulle kyk. Skielik verlaat die bloed haar gesig- haar bene raak lam- en vou onder haar. Daar- op die dak van hulle voertuig- in die skerp ligte- sien sy ‘n monster van ‘n man sit en trek ‘n voorwerp heen-en –weer oor die dak van hulle voertuig. Sy knip haar oe-en tot haar ontnugtering herken sy die voorwerp. Die monster was besig om die onhoofde Chris se kop oor die dak van die voertuig te trek! Sy voel die donkerte oor haar neersyg- en was nie eers bewus van die polisiemanne as hulle vorentoe storm na die makabere toneel toe nie.
No comments:
Post a Comment